Pandemi döneminde pek çok üründe fiyatlar rekor seviyelere ulaşırken Türkiye bu dönemde konut fiyatlarının en çok arttığı ülke olarak ilk sırada yer almıştı. Konut üretiminin azalması ve konuta olan talebin her geçen gün artması ile beraber ev fiyatları rekor seviyelere ulaşırken yaşanan yükseliş tapu harcı ve emlak vergisi rakamlarında ödenen vergi tutarlarını da arttırmıştı.
Konut fiyatları ortalama 1 milyon TL seviyesine kadar çıkarken tapu harcı yüzde 4 olarak tahsil edildiği için bu da vatandaşın ev alıp satarken ödediği vergi tutarını 40 bin TL seviyesine taşıyarak son derece büyük bir gider kalemi oluşmasına neden olmuştu. Süreçte ev alırken düşük vergi ödemek isteyen kişiler rayiç bedel üzerinden satış göstermek olarak ta anılan tapuda evin değerinin az gösterilmesi yöntemini tercih etmeye başlamıştı.
TAPUDA EVİN DEĞERİNİN AZ GÖSTERİLMESİ 2022! SATIŞ BEDELİNİ AZ, DÜŞÜK GÖSTERMEK SUÇ MU?
Devletin her sene milyonlarca liralık bir vergi kaybı olduğu gerekçesi ile tapuda ekspertiz zorunluluğu gündeme gelmiş ancak yoğun tepkiler nedeni ile bu karar Çevre ve Şehircilik Bakanlığı tarafından hayata geçirilememişti. Bunun üzerine Maliye Bakanlığı tapuda düşük beyan denetimi için sıkılaştırma karar aldı.
Alınan karar kapsamında zaman aşımı nedeni ile geriye dönük 10 senelik tüm tapu işlemleri Hazine ve Maliye Bakanlığı tarafından vergi denetimine alındı. Yapılan tüm tapu işlemleri vergi denetmenleri tarafından tek tek incelenmeye başlandı. Evin değerinin tapuda düşük gösterilmesi halinde hem vergi cezası uygulanacak, hem gerçek tapu harcı tahsil edilecek.
TAPUDA EMLAK BEDELİ DEĞERİNİN ALTINDA GÖSTERİLİRSE NE TÜR SORUNLAR OLABİLİR?
Öncelikle konut kredisi çekilerek satın alınan evlerde Hazine ve Maliye Bakanlığı tarafından yapılan denetimlerde evin tapu harcı değeri ve konut kredisi tutarı arasında fark bulunuyorsa yani kredi tutarı rayiç bedelin üzerindeyse bakanlık buradan tapu harcı cezası keserek durumu tespit edebiliyor. Bu nedenle konut kredisi çekerek ev alanların ya da konutun parasını banka üzerinden ödeyenlerin rayiç bedel üzerinden değil gerçek bedel üzerinden satış göstermesi gerekiyor.
Örneğin 400 bin liralık bir konutun değerini tapuda 100 bin lira rayiç bedel üzerinden satış göstermek yöntemi ile işlem yapan kişiler 2 bin 250 liralık vergi cezası öderken aynı zamanda 300 bin liralık daha tapu harcı ödemesi yapacak.
EROL ÇELİK
Mimar – Kentsel Danışman
